Sıkça Sorulan Sorular

Soluduğumuz havada akciğerlerimizdeki alveollere ulaşabilecek partikül boyutları 10 µm'den küçüktür ve gözle görülemez. Bakterilerin çoğunluğu ve virüslerin tümü bu boyutlardan daha küçüktür. Bu nedenle hava yolu ile bulaşabilen tüm infeksiyon hastalıklarında 0.3 µm altındaki partikülleri tutan HEPA filtreler bu amaçla altın standart olarak kullanılmaktadır.

0.3 mikrometre por çaplı HEPA filtreden bir saat içinde geçirilen hava miktarına göre hesaplanmakta ve ACH (Air Change per Hour) cinsinden tanımlanmaktadır. Dünya sağlık örgütü ve uluslararası kabul görmüş rehberlerde kritik temizlikte olması gereken riskli ve az riskli alanlara göre (hasta odası, ameliyathane, izolasyon odası, infektif hasta odası gibi) hijyenik ortamların ACH sayıları tanımlanmıştır.

https://www.cdc.gov/infectioncontrol/guidelines/environmental/appendix/air.html  

Ev, ofis gibi ortak kullanım alanlarında bu kriterler resmi veya sivil ihtisas
kuruluşları tarafından yayınlanan rehberler mevcuttur. Bulaş riskine göre iç ortamlar konut, ofis, hasta odası, ameliyathane, izolasyon odası gibi sınıflara ayrılmıştır. CDC’nin ilgili sayfasında bu oda türlerine göre olması gereken ACH sayıları öneri şeklinde sunulmuştur.

Cihazın kullanılacağı oda hacmi ve hava temizleme cihazının metreküp/saat cinsinden
Gerçek olan değeri üzerinden ACH hesaplanır. Örneğin, cihazın filtre edilmiş hava çevirim kapasitesi 300 m3/saat ve oda hacmi 30 m3 ise ACH değeri 300/30=10’dur. Hijyenik ortam için sağlanması gereken ACH sayısının minimum 6 olarak tanımlanmış ise, bu cihaz tanımlanan bu oda için yeterli kapasiteye sahiptir.

Birincisi cihazın kademeli ön filtre ve HEPA filtre içerip içermediği kontrol edilmelidir. HEPA filtre içermeyen cihazlar vantilatör, split klima gibi ortamdaki aerosolleri havalandırarak daha olumsuz ortam oluşmasına sebep olur. HEPA filtre türüne göre de hijyenik ortam yaratma kapaside değişiklik gösterir (Bkz. HEPA filtre türleri). İkincisi Cihazın teknik bilgilerinde verilen kapasite bilgisinin filtreden geçmiş gerçek hacim değeri olduğundan emin olunmalıdır. Üçüncü olarak cihazın HEPA filtre bölümüne entegre edilmiş UVC tip lamba donanımına sahip olması tercih edilir. Son olarak gürültü seviyesi gibi konfor kriterleri değerlendirilebilir. Cihazın güvenliği ve gürültü konforu açısından sürekli tam kapasite çalıştırılması önerilmez, cihazın maksimum kapasitesinin %70-80’ini geçilmemesi tavsiye edilir. Bu oranı özellikle ACH kriterini hesaplarken dikkate almakta fayda vardır.

Perakende sektörde satılan cihazların çoğunluğu fan motor kapasitesini vermektedir. Öncelikle teknik özelliklerde gerçek filtre edilmiş hava debi değeri ibaresinin olmasına dikkat edilmelidir. Bağımsız ve güvenilir temizoda validasyon kuruluşunca verilen test raporları veya AHAM standartlarında toz test odasında yapılmış test sonuçları talep edilebilir. 

Bkz. Hijyenik Hava Ortamı. s3

HEPA filtre por çapı 0.3 mikrometredir. Covid-19 dahil birçok virüs ise 0,3 mm’den daha küçüktür. Ancak, biyolojik partiküller inorganik malzemelere göre yoğunlukları çok düşük olduğundan filtre yüzeyini geçememektedir. 1960’lı yıllarda yapılan çalışmalarla en ideal filtre çapının 0,3 mm olduğu tespit edilmiş ve hava biyogüvenliğinde bu değer kullanılmaya devam etmektedir.
Rehberlerde yer alan tablolarda HEPA filtrasyonun partikül düşürme etkinliği ve zamana bağlı sayısal partikül verisi mevcuttur. Temel ve kabul edilen teknoloji HEPA filtrasyon olunca, gerçek HEPA filtreli hava temizleme cihazının kapasitesi (odadaki hava değişim sayısı) ve cihazın hava akımlarında kullandığı
tasarım teknikleri araştırılmalıdır. (Bkz. Airbus ve Boeing HEPA filtrasyon ve Covid-19 raporları).

Bir oda içindeki partikül sayısının düşmesini sağlamakla beraber dış ortamdan oda içine hava akımını veya tersi durumlar yapılabilir. Oda içine alınan ve dışına atılan hava miktarı arasında fark yaratılarak hava akımlarının yönlendirilebilmesi sağlanır. Bu yönlendirmeler aracılığı ile oluşan oda basınç farkı oda içi ve dışı arasında hava alışverişi yapılarak gerçekleştirilebilir.

Oda içine verilen hava miktarının atılan hava miktarından fazla olması gerekmektedir. Bu ancak atmosferden veya güvenli bir ortamdan kanal bağlantısı ile cihaz içerisine taze hava alınarak sağlanabilir. Biyolojik güvenlik açısından taze havanın ön filtreler ve HEPA filtreden geçirilerek oda içine verilmesi uygundur. Kapı ve pencere açılmaları dahil bu şekilde hava yönlendirilmesi oda içinden dışına doğru gerçekleşir.

Dış atmosfere atılan hava miktarının oda içine verilen hava miktarından fazla olması gerekmektedir. Negatif basınç modunda HEPA filtre edilmiş havanın bir kısmı cihaz üzerinde bağlantı yapılan kanal yardımı ile dış ortama atılmaktadır.